Se dicimos que Gógol é o pai do realismo narrativo ruso, o que dá o paso decisivo, superando exploracións aínda idílicas como a de Pushkin en "A filla do capitán", non hai que entender iso como se fose un copista do mundo arredor, senón contando con intensas fuxidas á esfera da fantasía (demos, bruxos...) e ao empeño moralista, cercano ao utópico.

No Imperio ruso antes da emancipación dos servos en 1861, os propietarios tiñan dereito a posuír servos para cultivar as súas terras, que para a maioría dos propósitos eran considerados propiedade do terratenente, e podían ser mercados, vendidos ou hipotecados, coma un ben. Para contar os servos empregábase a palabra "alma". A trama da novela apóiase nas "almas mortas", é dicir, os servos mortos, que se inscriben nos rexistros de propiedade.